Paski wielofunkcyjne w ciągnikach i kombajnach

W wielu maszynach rolniczych przekazywanie napędu do poszczególnych podzespołów jest realizowane za pomocą pasów klinowych. Są one stosowane zarówno w silnikach oraz osprzęcie silników, napędzając pompy, alternatory czy wentylatory, jak i w zespołach roboczych. Paski klinowe znajdziemy w ciągnikach rolniczych, ładowarkach czołowych, kombajnach do zbioru zboża, kukurydzy czy buraków, a często również w paszowozach czy sieczkarniach. W sprzęcie rolniczym znajdują zastosowanie zarówno klasyczne paski klinowe, jak i paski wielofunkcyjne, czyli wielorowkowe. Przyjrzyjmy się ich działaniu i zobaczmy, gdzie się ona przydają.

Charakterystyka pasów klinowych i wielorowkowych

Paski klinowe to jeden z elementów przekładni cięgnowych. Służą one do przenoszenia napędu za pomocą różnych cięgien, wykorzystując tarcie lub specjalnie wyprofilowane uzębienie. Przekładnie cięgnowe mają tę zaletę, że pozwalają na bardzo efektywne przenoszenie mocy, przy niewielkich rozmiarach oraz masie. Dzięki swojej lekkości nie zwiększają masy maszyny, a jednocześnie mają wysoką wytrzymałość i zapewniają niską bezwładność i straty mocy.

Pasek klinowy działa dzięki tarciu występującemu między ściankami rowka w kole pasowym a bocznym powierzchniami pasa. Takie rozwiązanie sprawia, że powierzchnia styku pasa i koła jest bardzo duża w porównaniu z szerokością pasa. Jednocześnie samo koło i pas pozostają dość wąskie. Ważnym elementem wpływającym na sprawność takiej przekładni, jest również odpowiedni naciąg pasa, dzięki któremu można znacznie ograniczyć ewentualne poślizgi.

W przypadku pasów wielorowkowych powierzchnia styku jest znacznie większa. Mogą więc one przenosić znaczną moc oraz działać z dużymi prędkościami.

Pasy klinowe i wielorowkowe są zwykle wykonane z elastomerów, co pomaga w dobrym przyleganiu do koła pasowego. Dla zapewnienia odpowiedniej wytrzymałości na zerwanie elastomer bywa wzmacniany np. włóknem szklanym, a we wnętrzu pasa jest umieszczony specjalny stalowy lub tworzywowy kord.

Wśród różnych maszyn rolniczych najwięcej różnych pasów klinowych stosuje się w kombajnach. Służą one nie tylko do napędu typowego osprzętu (wentylatorów, pomp itp.), ale przede wszystkim różnych elementów roboczych. Paski znajdziemy m.in. w napędzie roztrząsaczy słomy, ślimaka wysypu zboża, przenośników, wialni i dmuchaw.